LEZING
de kaart van MARCUS GERARDS
Op zondag 30 maart 2025 nodigt Gidsenkring Brugge vzw (Hello Bruges) iedereen uit om een lezing over het iconische stadsplan van Marcus Gerards bij te wonen.
Historicus Koen Goeminne (red.) en erfgoedconsulent Elien Vernackt schreven mee aan het boek ‘De wereld van Marcus Gerards – Brugge in 1562’ dat vorig jaar bij uitgeverij De Boekenmaker verscheen. Het boek telt 288 bladzijden en bevat bijdragen van zeventien specialisten in diverse domeinen. Op 30 maart kaderen Goeminne en Vernackt het ontstaan van de kaart. Ze nodigen je uit om de historische schat met nieuwe ogen te bekijken. Goeminne en Vernackt brengen de wereld van Marcus Gerards tot leven. Ze leggen een loep op de kaart en nemen ons mee naar het Brugge van de 16de eeuw: een wirwar van straten en steegjes, ommuurde tuinen, kaatsbanen, waterputten, een fontein aan het Waterhuis, molens, handelsschepen, boten op de reien, restanten van de eerste stadsomwalling, de kleine erker op een hoekpand in de Vlamingstraat, een bootje met een zonnescherm en… zelfs een plassend vrouwtje.
De kaart van Marcus Gerards werd in 1561-1562 ontwikkeld. Het economisch verval van Brugge was toen niet meer te ontkennen. Het stadsbestuur deed een poging om de gouden jaren van weleer terug te brengen en de stad commercieel te promoten. Het gaf Marcus Gerards de opdracht om een kaart te maken die Brugge en haar zeeverbindingen gunstiger voorstelde dan de werkelijkheid. De uiteindelijke kaart was dus een propagandamiddel. Ze werd op tien koperen platen gegraveerd. Ze beeldt Brugge als een levendige, veilige en gunstige handelsstad af. Ze geeft een beeld van alle historische gebouwen, straten, pleinen, reien, stadspoorten en gewone woningen. Het is de meest gereproduceerde kaart van de stad en bij heel wat Bruggelingen is er een ingekaderde afdruk in de woonkamer of de traphal te vinden. Ook in het Gruuthusemuseum kreeg ze een centrale plaats.
Maar… wie was Marcus Gerards? Wat weten we precies over hem? Hoe kwam zijn kaart tot stand? Hoe nauwkeurig is de weergave van de stad? Welke straten en gebouwen zijn inmiddels verdwenen? Wat onthult de kaart over het platteland rond Brugge? Is de kaart nog actueel? Hoe kan Gerards’ kaart hedendaags historisch en archeologisch onderzoek ondersteunen? Goeminne en Vernackt vertellen ons alle details. Ze tonen uitsneden uit de kaart en brengen puzzelstukjes aan. Ze leren ons de rijke betekenis en de geschiedenis van de kaart echt te begrijpen. Beide sprekers leren ons op een andere manier naar ons erfgoed te kijken.
JIJ komt toch ook luisteren en kijken?